Ата-аналарға әлеуметтік педагогтың ұсыныстары. Отбасындағы тәрбиелік қақтығыстарды қалай шешуге болады?

Жанжалды шешу үшін Сіз бала мен ата-ана үшін не маңызды екенін білуіңіз керек. Содан кейін эмоцияларыңызды суытып, мінез-құлық тактикасын тыныш дамыту керек.

Мысалы, бала күнделіктен мұғалімнің ескертулерімен парақты жұлып алды. Талдаймыз. Бала теріс қылық жасады: ол ата-анасын мұғалімнің ескертулерін жасыру арқылы алдады, мүмкін теріс сипатта. Ол мұны жазадан қорқу, түсініксіз болу, олардың көз алдында қорлауды және дәрменсіздікті қаламау, олармен қарым-қатынасы үшін алаңдаушылық үшін жасады.

Егер бұл жағдайда ата-аналар балаға сенбесе, оның уайымын түсінбесе, оны психикалық және физикалық жарақаттардан қорғамаса, өзін-өзі сынамаса, олар осы жанжалды жағдайда бәсекелестік стратегиясын таңдайды. Бұл стратегия ең нәтижесіз. Мұғалімнің ескертуі, алдау және күнделікке зиян келтіргені үшін қосарланған жаза алған бала мұндай жағдайдан одан да қорқады. Оның мінез-құлқы мен үлгерімі проблемалары болғандықтан, ол күнделіктегі жаңа жазбалардан сақтанбаған. Демек, ол өзін-өзі қорғаудың сыналған әдісін қайта-қайта қолдануға мәжбүр болады.

Егер сол жағдайда,  баламен сол қақтығыстан бас тартып,  оған  мән  бермесе оған қоса ұқсас жағдайлар баламен бұрында орын алған болса, әлбетте ол жағдай тағы да қайталанады. Бала үшін ата-аналардың мұндай реакциясы өте қолайлы.

Ата-аналар жағдайға бейімделе алады: баланы аздап ұрсып алады, содан кейін баланың  алдында жазбаларымен мазасын  алатын  мұғалімді  сөз етеді. Көбінесе бұл стратегияны баланы қамқорлыққа алған немесе оның проблемаларына бей-жай қарайтын ата-аналар қабылдайды. Ата-аналардың бұл мінез-құлқы бала үшін ең қажет, бірақ оның дұрыс емес әрекеттері біраз уақыттан кейін қайталануы мүмкін.

Жанжал жағдайындағы ең перспективалы ұстаным – бұл баламен бірге талқылау – оның тілектерін, тәжірибелерін, мінез-құлық мотивтерін анықтау және бірлесіп шешім қабылдау. Бұл жағдайда бала ең алдымен оны тыңдап, түсінуге тырысатындығына кепілдік алуы керек.

Есіңізде болсын! Ересектермен қарым-қатынас бала үшін қуанышты тәжірибенің ең қуатты көзі болып табылады