Көптеген ата-аналар баласының 3 жасқа толғанынан кейін түстерді әлі есте сақтай алмайтынын және ажырата алмайтынына алаңдайды. Баланың түстерді тануы, ажырату мүмкіндігі 5 жасқа дейін қалыптасады.
Бұл бізге өте қарапайым болып көрінеді: қызыл текшені, жасыл шелекті көрсет, бірақ балаларға қаншалықты қиын екенін ұмытып кетпейік. Бала алдымен өзіне қажет түсті басқа түстен ажыратуды үйренеді. Содан кейін бір түстің заттарды топтастыруды үйренеді. Ал, содан кейін ғана түстерді атауға үйренеді.
Түстерді үйрену!
Ойын-бұл түстерді үйренудің ең тиімді әдісі.
- Балаларға ерекше ұнайтын нәрселерді көрсетіңіз және түсін атаңыз.
- Заттарды салыстырыңыз;Мысалы, біздің машина шөп сияқты жасыл. (жапырақ)
- Балаға бір заттың түрлі түсті болатынын түсіндіруді ұмытпаңыз: алма жасыл (көрсетіңіз), ол қызылда (жидек сияқты) және сары (күн сияқты) болуы мүмкін.
- Содан кейін біз баланы іс-әрекетке шақыра бастаймыз.
– Қызыл табақты әкел, анаңа сары сүлгіні берші…
- Түрлі – түсті қағаздан (қызыл, көк, жасыл және сары) кәмпиттерді өзіңіз жасаңыз, оларды вазаға салыңыз да, балаға әртүрлі түсті қораптарға салуын сұраңыз: қызыл кәмпит-қызыл қорапқа және т. б.
- Мұның бәрін қыстырғыштармен қыстыртыңыз: жасыл қысықышпен жасыл қорапты бекітіңіз және т.б. Осылайша сіз баланың ойлауын және ұсақ моторикасын дамытасыз.
- Балаңызбен бірге сурет салуды ұмытпаңыз. Сіз трафаретті немесе бояғышты алып, балаңызға тапсырма бере аласыз: допты көк түспен, күнді сары түспен боя…
- Күні бойы тек бір түске назар аударыңыз. Бүгінгі күнді көк түскеарнау, жасыл, қызыл … және бір түсті заттарды пайдалану.
Баланы күшпен мәжбүрлемеңіз. Әндер, өлеңдер, ойындар арқылы қызығушылық тудырыңыз.
Барлық бұл мүмкін емес бүгін, қолымнан келер ертең! Сізге Сәттілік!
Ерте жастан бастап сіз нәрестеге затты және оның түсін атай отырып, әлемді көрсеттіңіз. Енді түстерді үйретуге уақыт келді, бірақ баланың барлық жаттығулары ойын түрінде және оған қызығушылық танытқан кезде ғана болуы керек екенін ұмытпаңыз.
Ата-аналарға арналған кеңестер:
* түстерді үйрете бастағанда, алдымен баланың назарын 4 негізгі бағытқа аударыңыз – қызыл, көк, сары және жасыл;
* сөздерді бұрмаламаңыз, көк шарфты «көк» деп айтамыз, көкпеңбек немесе т.б. айтуға.
* бала негізгі түстерді есте сақтағаннан кейін, нәресте оны қабылдағанша 1 түсті қосып, біртіндеп жаңаларын енгізіңіз;
* бір уақытта ұқсас реңктерді қоспаңыз;
* бала түсті тек бір затпен байланыстырмас үшін, ұқсас түстерді бекітіп кетіңіз:-көк машина, көк аспан, көк табақ-
* баладан үнемі бір түсті немесе басқа түсті көрсетуді сұрамаңыз, балаңызға сізге белгілі бір түсті ойыншық әкелуді ұсынған дұрыс, содан кейін баланың сол немесе басқа түсті білетіндігін түсінесіз;
* алдымен балаға қара қарындаш бермеңіз-әйтпесе күңгірт түстерге ауысу оңай болмайды;
* балаға қаламмен сурет салуға бермеңіз-ол жіңішке және жарқын сурет қалдырады, сызық пайда болуы үшін қатты басудың қажеттілігін тудырмайды, ол қол моторикасын онша дамытпайды.
* 3 жасқа дейін балаға фломастермен сурет салуға кеңес берілмейді.
* балаға «түрлі-түсті»әлем туралы үнемі және еш жалықтырмастан айтыңыз.
Түстерді үйренуге не көмектеседі?
* әуе шарлары
* қарындаштар
* пирамидалар
* Мозаикалар
* бояулар
* түсті қағаздар
* арнайы түсті жиынтықтар, тұрмыстық заттар.
Логопед:Тусупбекова Д.Е.