Жанжалды шешу үшін Сіз бала мен ата-ана үшін не маңызды екенін білуіңіз керек. Содан кейін эмоцияларыңызды басып, мінез-құлық тактикасын тыныш дамыту керек.
Мысалы, бала күнделіктен мұғалімнің ескертулері жазылған парақты жұлып алды. Талдаймыз. Бала теріс қылық жасады: ол ата-анасын мұғалімнің ескертулерін жасыру арқылы алдады, мүмкін теріс сипатта ол мұны жазадан қорқу, түсінбеушілік болу, олардың көз алдында қорлауды және дәрменсіздікті қаламау, олармен қарым-қатынасы үшін алаңдаушылық үшін жасады.
Егер бұл жағдайда ата-аналар балаға сенбей, оның уайымын түсінбей, оны психикалық және физикалық жарақаттардан қорғамаса, өзіне-өзі сын көзбен қарай алмаса, олар осы жанжалды жағдайда бәсекелестік стратегиясын таңдайды. Бұл стратегия ең нәтижесіз. Мұғалімнің ескертуі, алдау және күнделікке зиян келтіргені үшін қосарланған жаза алған бала мұндай жағдайдан одан да қорқады. Оның мінез-құлқы мен үлгерімі проблемалары болғандықтан, ол күнделіктегі жаңа жазбалардан сақтандырылмаған. Демек, ол өзін-өзі қорғаудың сыналған әдісін қайта-қайта қолдануға мәжбүр болады.
Егер сол жағдайда ата-ана баламен шиеліністен қашып, баласының қылығына мән бермесе, оған қоса бала алдын осылай жасаған болса, сөз жоқ, бұл қылықтар қайталанады. Бала үшін ата-аналардың мұндай реакциясы өте қажет.
Ата-аналар жағдайға бейімделуі мүмкін: баланы аздап сілкіп тастайды, содан кейін оның көзінше жазбаларымен мазасын алатын мұғалімді сөз етеді. Көбінесе бұл стратегияны баланы гипер-қамқорлыққа алған немесе оның проблемаларына бей-жай қарайтын ата-аналар қабылдайды. Ата-аналардың бұл әрекеті бала үшін өте қолайлы, бірақ оның дұрыс емес әрекеттері біраз уақыттан кейін қайталануы мүмкін.
Жанжал жағдайындағы ең перспективалы ұстаным – бұл баламен бірге талқылау – оның тілектерін, тәжірибелерін, мінез-құлық мотивтерін анықтау және бірлесіп шешім қабылдау. Бұл жағдайда бала ең алдымен оны тыңдап, түсінуге тырысатындығына кепілдік алуы керек.
Есіңізде болсын! Ересектермен қарым-қатынас бала үшін қуанышты тәжірибенің ең қуатты көзі болып табылады!